باوجود اين، حدود ۵۰ هزار نيروي آمريكايي به بهانه آموزش نيروهاي عراقي، تا دسامبر ۲۰۱۱ در عراق باقي ماندند؛ حضوري كه بنا به تحقيقات منتشر شده، پيامدهاي نامطلوب آن تا يك قرن ديگر، مردم عراق و منطقه را تهديد مي‌كند.
جنگ آمريكا و عراق علاوه بر هزاران كشته و زخمي، خسارات زيانباري بر بهداشت و محيط‌زيست عراق وارد كرد؛ خساراتي كه همچنان ادامه دارد. تحقيقات نشان مي‌دهد گرد و خاك عراق آغشته به 37فلز سنگين است؛ فلزاتي كه با وزش هر بادي تا اعماق ريه عراقي‌ها فرو مي‌رود و آنان را به انواع بيماري‌ها مبتلا مي‌كند. همسايگان اين كشور جنگ‌زده هم از اين تهديدات در امان نيستند. ريزگردهايي كه آسمان 20استان كشور ازجمله پايتخت را فرا‌مي‌گيرد حامل همه اين فلزات است. دكتر مژگان صوابي اصفهاني، محقق دانشگاه ميشيگان كه طي چند سال گذشته با تشكيل 3تيم تحقيقاتي و رهبري آن در عراق تحقيقات گسترده‌اي در اين زمينه انجام داده، مي‌گويد: آمريكايي‌ها 7سال مداوم (از سال 2003تا 2010ميلادي) در بيش از500پايگاه نظامي خود در عراق ضايعات مختلف جنگي را در گودال‌هاي آتشين مي‌سوزاندند.
دراين گودال‌ها كه طي اين 7سال حتي يك لحظه هم خاموش نشد همه‌‌چيز سوزانده مي‌شد؛ از ماشين‌آلات فرسوده جنگي و پشم‌شيشه (كه سرطان‌زاست) تا اجساد انسان، حيوانات، مواد‌منفجره، لاستيك، ظروف پلاستيكي و وسايل الكترونيكي. سوزاندن حجم انبوه اين مواد طي 7سال، آلاينده‌هاي بسيارخطرناكي را وارد محيط كرد. صوابي اصفهاني تصريح مي‌كند: بسياري از سربازان ارتش آمريكا پس از بازگشت از عراق به بيماري‌هاي مختلف ريوي و قلبي مبتلا شده‌اند. بسياري از اين سربازان هم‌اكنون شكايت از سازمان‌هاي اجير شده ارتش آمريكا از جمله هالبرتون كه ديك چيني( Dick Cheney )وزير دفاع سابق آمريكا مدير عالي‌رتبه اجرايي آن است را پيگيري مي‌كنند. اين سربازان كه به‌دليل سهل‌انگاري اين مقامات دولتي به بيماري مبتلا شده‌اند مي‌توانند از اين مقامات تقاضاي غرامت كنند. از عوامل ديگري كه به آلودگيهاي ماندگار در آب، خاك وهواي عراق دامن زده، انفجار سلاح‌هاي شيميايي ساخت آمريكا در هواي آزاد است. اين خبر به‌تازگي در روزنامه نيو‌يورك تايمز هم منتشر شده است. براساس اين خبر، ارتش آمريكا از سال 2004تا 2011حدود 5000بمب شيميايي در عراق يافت اما اين موضوع را مخفي نگاه داشت. بنا به گفته صوابي اصفهاني، ارتش آمريكا به جاي خنثي و بي‌خطر كردن اين بمب‌ها با انفجار، اين تسليحات را نابود كرده‌اند. در روند منفجر ساختن اين بمب‌هاي شيميايي بسياري از سربازان آمريكايي با گاز‌هاي عصبي و گاز‌هاي خردل مواجه و بيمار شدند. اين همان تسليحاتي است كه روزگاري آمريكايي‌ها خود به عراق فروخته بودند.
- افزايش 50برابري ناهنجاري‌ها
اين محقق مي‌افزايد: انفجارهاي ناشي از نابودي اين تسليحات باعث بيماري بيش از 600سرباز آمريكايي شده و روشن نيست كه چند نفر در مواجهه با اين آلاينده‌ها جان باخته‌اند. اما سرنوشت عراقي‌هايي كه با اين آلاينده‌ها مواجه شده‌اند تا‌كنون ناشناخته است. نيروهاي مسلح آمريكايي هرگز به امكان تأثير آلاينده‌هاي جنگي در وقوع بيماري‌هاي شايع در عراق پس از 2003حتي اشاره‌اي هم نكرده‌اند؛ بيماري‌هايي كه باعث انواع سرطان و ناهنجاري‌هاي متعدد در كودكان شده و مي‌شود. صوابي اصفهاني كه فوق دكتري سم‌شناسي محيط‌زيست از دانشگاه ميشيگان دارد، تأكيد مي‌كند: آمريكايي‌ها در حالي اشاره‌اي به مرگ عراقي‌ها نمي‌كنند كه زنان باردار و جنين‌هاي داخل شكم مادران در مقايسه با سربازان بزرگسال به اين تسليحات حساسيت بسيار بيشتري دارند. اين استاد دانشگاه آمارهاي تكان‌دهنده‌اي از نوزادان مرده وكودكان مبتلا به ضايعات مختلف به‌دست مي‌دهد. او مي‌گويد كه بنا به تحقيقاتي كه زيرنظر دانشكده پزشكي بصره انجام شده در سال1994از هر هزار كودك زنده‌اي كه در بيمارستان بصره متولد شده‌اند 1/4بيمار و ناقص بوده‌اند.
بخش غم‌انگيز ماجرا آنجاست كه با گذشت زمان، بر شمار كودكان مبتلا افزوده مي‌شود. به‌گفته صوابي اصفهاني، شمار كودكان بيمار از 1/4در هزار كودك در سال94 به 23 كودك در سال 2003 افزايش مي‌يابد و در سال 2009اين آمار به 48كودك از هر هزار كودك متولد‌شده مي‌رسد. شهرهاي بصره، فلوجه و هاويجه 3كانون بحران تولد نوزادان بيمار و ناقص است. صوابي اصفهاني مي‌گويد: براساس تحقيقاتي كه با كمك دكترسميرا الاني (جراح و متخصص زنان و زايمان) در ماه‌هاي مي و آگوست سال 2010در فلوجه انجام شد از 80خانواده‌اي كه به بيمارستان مراجعه كرده بودند خواستيم تا اطلاعاتي را كه در قالب 150پرسش تنظيم شده بود دراختيار ما بگذارند. نتيجه اين تحقيق كه در آمريكا هم منتشر شد واقعيت تكان‌دهنده‌اي را نشان داد. براساس اين تحقيق از سال91تا 2010شمار نوزادان متولد‌شده مبتلا به ناهنجاري‌هاي مختلف 50برابرافزايش يافته بود و همزمان بيماري‌هاي مربوط به توليدمثل هم به‌شدت افزايش يافته بود.
- كودكان و زنان قربانيان اصلي
آب و خاك شهرهاي فلوجه و بصره آميخته به 37فلز سنگين است. نمونه‌برداري‌ها نشان مي‌دهد ميزان سرب در دندان‌هاي كودكان بصره 3برابر بيشتر از دندان كودكان اصفهاني است. صوابي اصفهاني خاطرنشان مي‌كند: مواجهه با اين فلزات كه سيستم عصبي را به‌شدت مسموم مـي‌كـنـد در دوران بارداري باعث ابتلاي نوزاد به انواع ناهنجاري‌ها مي‌شود.
آنطور كه اين محقق مي‌گويد، اين فلزات از سوخت ضايعات تسليحات نظامي و ناشي از شليك ميليون‌ها گلوله و بمب‌هايي است كه در طول جنگ بر فراز شهرها رها شده است. به‌گفته وي، براساس آماراعلام شده از سوي دفتر محاسبات نيروهاي دفاعي آمريكا، بين سال‌هاي 2002تا 2005ميلادي نيروهاي آمريكايي 6بيليون گلوله در عراق شليك كرده‌اند. به‌گفته وي، هر‌چند اين آمار بسيار كمتر از آمار واقعي است اما حتي اگر اين آمار را بپذيريم همه اين 6بيليون گلوله، پوشش سربي داشته و داخل آن جيوه بوده است. بيماري و ناهنجاري‌هاي نوزادان عراقي ناشي از رها شدن سرب وجيوه همين گلوله‌هاست.
اما اين بخشي از منابع آلاينده عراق است. براساس گزارشي كه يونپ (برنامه محيط‌زيست ملل متحد) در سال 2007ميلادي منتشر كرده تنها درسال 2003ميلادي، آمريكايي‌ها بين هزار تا 2هزارتن اورانيوم فرسوده در عراق منفجر كرده‌اند.
صوابي اصفهاني يادآور مي‌شود: همزمان با خروج آمريكايي‌ها از عراق، هزاران سرباز آمريكايي مبتلا به بيماري‌هاي قلبي، ريوي و سرطان‌هاي متعدد به آمريكا بازگشتند. مبارزات خستگي‌نا‌پذير اين قشر از آمريكايي‌ها نهايتا باعث شد انستيتوي پزشكي (Institute of Medicine) كه يكي از ارگان‌هاي با اعتبار تحقيقي در آمريكاست به تحقيقي همه‌جانبه در مورد آلاينده‌هاي موجود در هواي پايگاه‌هاي نظامي آمريكا در عراق گماشته شود. اين انستيتو در سال2011گزارشي منتشر كرد كه يافته‌هاي آن نشان مي‌داد نمونه‌هاي هواي پايگاه‌هاي آمريكا در عراق حاوي آلاينده‌هاي زيادي هستند.
دي اكسين‌ها، فيورن‌ها (كه موادي سمي، پايدار در محيط و تجمع پذير در بدن هستند) مواد ارگانيكي كه به‌راحتي درهوا متصاعد مي‌شوند، هيدروكربن‌ها و مواد سرطان‌زاي بي‌شمارديگر، با درجه غلظت نگران‌كننده، در نمونه‌هاي تهيه شده از هواي پايگاه‌هاي آمريكايي در عراق وجود دارند.
صوابي اصفهاني مي‌گويد: اين انستيتوي پزشكي در سال2012در ادامه همان تحقيقات گزارشي منتشر كرد كه نشان مي‌داد انسان‌هايي كه درمعرض اين آلاينده‌ها قرار بگيرند به بيماري‌هاي مختلف عصبي، مشكلات توليد‌مثلي و سرطان‌هاي مختلف و بيماري‌هاي قلبي و ريوي مبتلا مي‌شوند. همه اين بيماري‌ها از سال 2003ميلادي به بعد در عراق سير صعودي داشته است.
- هاويجه، كانون بيماري‌هاي عصبي
اما آخرين تحقيقات صوابي و همكارانش كه در سال 2014انجام شده مربوط به شهر هاويجه عراق است. آنطور كه صوابي مي‌گويد، شماري از پزشكان عراقي با او تماس مي‌گيرند و با اعلام اينكه بيماري‌هاي عصبي در بين كودكان افزايش يافته از او و همكارانش مي‌خواهند تا بيماري‌هاي عصبي كودكان هاويجه را ريشه‌يابي كنند.
پزشكان عراقي ضمن اين درخواست، به نكته قابل تاملي اشاره مي‌كنند؛ آنها مي‌گويند كه در سال 2003ميلادي سربازان آمريكايي يك دبستان دخترانه را دراين شهر 40هزار نفري تبديل به پايگاه نظامي مي‌كنند. با وجود اين، مردم عادي در مجاورت دبستان به زندگي خود ادامه مي‌دهند و حالا اين پزشكان مي‌خواستند بدانند آيا رابطه‌اي بين تبديل شدن دبستان به پايگاه نظامي و ادامه زندگي در مجاورت اين پايگاه با شيوع بيماري عصبي درميان كودكان وجود دارد؟
در پي اين درخواست، تيم تحقيقاتي، نمونه موي افراد 10خانواده را بررسي و آناليز مي‌كند. نتيجه اين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه در موي اين افراد، به مقدار فراواني فلزات سنگيني مثل «تيتانيوم» و «مگنيزيوم» وجود دارد؛2فلزي كه در سربازان آمريكايي مبتلا به بيماري‌هاي مختلف هم به مقدار زيادي مشاهده شده بود. اين تحقيقات، نشان داد تسليحات و آلايندگي‌هاي ناشي از آن باعث بيماري عراقي‌ها و سربازان آمريكايي شده است.
صوابي اصفهاني در پاسخ به اين پرسش كه «آلاينده‌هاي ناشي از جنگ آمريكا باعراق تا چه اندازه مي‌تواند با عبور از مرزهاي كشورهاي همجوار عراق ازجمله كشور ما را تهديد كند؟» مي‌گويد: مواد آلاينده‌اي كه آمريكايي‌ها در عراق برجاي گذاشتند در عين خطرناك بودن، از پايداري بسيار بالايي در محيط برخوردارند. به‌طوري كه اگر اين آلاينده‌ها به شيوه علمي جمع‌آوري و دفع نشوند تا 100سال ديگر هم در محيط باقي مي‌مانند. اسفبارتر اينكه اين آلاينده‌ها با باران، باد و طوفان شن براي ساليان طولاني وارد كشورهاي همجوار از جمله ايران مي‌شوند.
- پيگيري دريافت غرامت از آمريكا
دكتر مژگان صوابي اصفهاني مي‌گويد: با توجه به اثرات ناگوار آلاينده‌هاي ناشي از تسليحات آمريكايي بر محيط‌زيست و سلامت شهروندان عراقي، شماري از دانشمندان عراقي با مراجعه به مراجع بين‌المللي، دريافت غرامت از آمريكا را پيگيري مي‌كنند. ايران نيز مي‌تواند با توجه به پيامدهاي نامطلوب آلاينده‌هاي ناشي از حضور آمريكايي‌ها در عراق و تأثير آن برسلامت ايراني‌ها، از آمريكا درخواست غرامت كند. صوابي اصفهاني در حالي بر پيگيري دريافت غرامت از آمريكا تأكيد مي‌كند كه براساس مقاله‌اي كه هفته گذشته (20ژانويه) در يك روزنامه نظامي منتشر شد، دادگاه عالي آمريكا اجازه داد پرونده‌هاي حقوقي مربوط به چاله‌هاي آتش (500چاله‌اي كه طي 7سال، آمريكايي‌ها در عراق، انواع ضايعات ازجمله ضايعات جنگي را درآن مي‌سوزاندند) بررسي شوند. اين خبر از آن رو اهميت دارد كه عالي‌ترين دادگاه آمريكا، گرفتن غرامت براي افرادي كه بر اثر مواجهه با آلودگيهاي جنگي بيمار شده‌اند را تأييد مي‌كند.
نظر شما